Welke tandenborstel is het beste?
Al jaren heerst er verdeeldheid onder professionals in de mondzorg. We kunnen zeggen dat er een team ‘maakt niks uit’ is, een team ‘sonisch’ en een team ‘oscillicerend-pulserend’. In elk geval is duidelijk dat de handtandenborstel geen voorkeur krijgt. Ook patiënten hebben hun eigen mening over welke borstel het beste is.
Maar wat zegt nu de wetenschap? Wie heeft er gelijk?
Wat willen we nu eigenlijk van een tandenborstel?
Je zou zeggen dat een tandenborstel tandplak moet kunnen verwijderen zonder te beschadigen. Maar welk doel proberen we te bereiken met plakverwijdering? We willen gaatjes voorkomen en tandvleesontsteking tegengaan. Patiënten geven aan dat ze het ook belangrijk vinden dat het tandenpoetsen op een prettige manier gebeurt.
Een ding is duidelijk; met alle tandenborstels kun je je tanden en tandvlees beschadigen en tandplak laten zitten. Dus het allerbelangrijkste is dat je aangeleerd krijg welke bewegingen je met een borstel wel en niet moet maken.
Deze poetstechniek kan je perfectioneren door goede begeleiding te krijgen van de tandarts, mondhygiënist of preventieassistent. Bij het opvolgen van deze tips kun je met alle borstels je doel uiteindelijk wel bereiken.
We kunnen toch 3 tandenborstels van elkaar onderscheiden:
1. Handtandenborstel
In 1498 werden de eerste tandenborstels gemaakt van varkenshaar op bot of bamboe. Grappig is dat zojuist opnieuw de tandenborstel van bamboe is gelanceerd omdat dit duurzaam zou zijn. Naast onze vertrouwde borstel bestaat ook nog altijd de Miswak. Deze werd al door de Profeet Mohammed gebruikt. Deze houtwortel bevat antibacteriële eigenschappen en zodoende wordt er geen tandpasta op de Miswak gebruikt.
Het is eigenlijk een tussenvorm tussen borstel en tandenstoker. Innovaties op de handtandenborstel worden nog steeds gedaan. Men is continu op zoek naar de beste haren, het juiste aantal haren, de vorm van de borstelkop, de hardheid, goede handvaten, positie van de haren maar ook naar mooiigheid en duurzaamheid.
Zelfs over de manier waarop de handtandenborstel precies gebruikt moet worden, zijn de professionals het niet eens. Meestal wordt er per persoon bekeken welke poetstechniek het beste aansluit bij hun persoonlijke situatie. De meeste professionals kiezen voor een borstel met veel en zachte haartjes op een kleine borstelkop.
Het lijkt erop dat de borstels met schuine haren (CrossAction) het meeste consistente goede resultaat leveren. Dit type borstelharen is ook te vinden op de borstelkopjes van elektrische borstels.
Veel mensen gebruiken nog een handtandenborstel naast de elektrische borstel. Men geeft aan deze vooral te gebruiken bij haast. Maf, want je kunt nooit zoveel bewegingen zelf maken als een elektrische borstel. Dus juist als je even snel wilt poetsen, kun je het beste een elektrische gebruiken.
2. Sonische borstel
Sonische borstels trillen. De nieuwste sonische borstels verwijderen meer plak dan de handtandenborstel. Het zou ook evenveel of meer plak verwijderen dan een draaiende borstel. Veel mensen geven aan deze borstel heel prettig in het gebruik te vinden. Persoonlijk vind ik het vooral belangrijk dat het juiste borstelkopje wordt gebruikt.
Het grote kopje kan niet lekker passen. De poetsmethode lijkt behoorlijk op die van de handtandenborstel. Je moet alleen opletten dat je er niet te hard mee heen en weer gaat. Laat de borstel het werk doen en positioneer hem goed. Er zit echter wel een groot nadeel aan sonisch poetsen. De tandvleesontsteking gaat er minder snel mee weg als met de draaiende en pulserende borstel.
3. Draaiende borstel
De draaiende en pulserende elektrische tandenborstel is ook een prima borstel. Sommige mensen vinden het niet meteen prettig in het gebruik. Het maakt wat meer geluid en het voelt wat harder aan dan een sonische borstel.
Meestal went dit wel en bovendien kan het schelen als de borstel op de juiste manier gebruikt wordt. Na een instructie en samen oefenen met een mondhygiënist, wordt het meestal wel prettig gevonden.
Zeker als dit niet op hele late leeftijd pas wordt geïntroduceerd. De borstels die draaien en pulseren hebben een timer en een druksensor. Je krijgt dus een signaaltje zodat je weet hoeveel tijd er is verstreken en als je te hard op de borstel drukt. De borstel gaat niet vanzelf uit na twee minuten, dus je kunt dan nog rustig door poetsen als je wilt.
De laatste versies van deze borstels hebben bluetooth en kunnen zo verbinding leggen met je telefoon. Via een app kan je bekijken of je alles wel echt gepoetst hebt. De app geeft je dus feedback. Dit is anders als bij de sonische borstel waarbij je ook met een app begeleiding kan krijgen, maar er geen bluetooth wordt gebruikt.
4. Poetsen in enkele secondes
Alhoewel goed poetsen al in twee minuten kan, zijn er nu ook borstels die in enkele seconden een hele mond kunnen poetsen. Het is wel een hele hap in je mond en ik kan me voorstellen dat een aantal mensen hier flink van aan het kokhalzen komen.
Ook is het niet echt op maat gemaakt, dus voor de een zal het te groot zijn en de ander te klein of te smal of te breed. Bovendien zal nog altijd het fluoride ten minste twee minuten twee keer daags in de mond aanwezig moeten zijn om effectief te zijn.
Of de borstel echt zo goed plak verwijdert…dat vraag ik me af. Het lijkt me leuk om dit eens uit te testen. Op dit moment kan ik er geen onafhankelijk onderzoek van vinden.
Dat is gek…
Alhoewel er behoorlijk veel wetenschappelijke onderzoeken zijn gedaan over de plakverwijdering en het tegengaan van tandvleesontsteking weten we een ding niet. In het begin hadden we het er over dat je van een tandenborstel verwacht dat hij gaatjes tegenhoudt.
Eigenlijk is er geen enkel onderzoek dat bevestigt (laat staan gedaan) dat de plakverwijdering door deze borstels gaatjes zouden tegenhouden. Eigenlijk heeft eten/drinken en fluoride veel meer invloed dan plakverwijdering.
Toch is het belangrijk dat we iedereen goed leren poetsen, want door plak kunnen er meer nare dingen gebeuren dan gaatjes alleen. En jong geleerd is oud gedaan!
