Bloedend tandvlees, wat helpt?
Auteur: Lieneke, mondhygienist van het jaar 2013
Je tandvlees raakt al heel gauw ontstoken. Na 24 uur dat er wat bacteriën zijn blijven zitten, is het al zo ver. Je voelt niks, je ziet niks en toch is het zo. Het plekje wat als eerste ontstoken raakt is diep tussen je kiezen in. Daar waar je tandenborstel niet bij kan komen. Dus het is slim om naast tandenpoetsen ook tussen je tanden schoon te gaan maken. We noemen dit ‘interdentaal reinigen’. Dat kan je doen door te flossen, maar ook door een tandenstoker of rager te gebruiken. Maar wat is nu het beste?
Waarom raakt het ontstoken?
In je mond zitten altijd plak en dit zit vol met bacteriën. Ook op je huid, maar je huid is heel goed beschermt tegen bacteriën. Je tandvlees is niet zo goed beschermt, met name tussen je tanden en kiezen in. Het mist het laagje keratine dat je weefsel minder doordringbaar maakt. De vezeltjes lopen er slechts een richting uit in plaats van een stevig vlechtwerk te vormen. Dat maakt het dus extra kwetsbaar voor parodontitis waarbij het steunweefsel van je gebit verdwijnt. Bovendien loopt het tandvlees tussen je kiezen in als een soort kommetje. Je kiezen zelf lopen ook wat hol en bol waardoor er eenvoudig wat tussen blijft zitten. Het is dus echt een vergaarbakje voor eten en bacillen. In je tandvlees lopen allemaal hele kleine bloedvaatjes. Zo gauw je lichaam merkt dat de bacteriën zich flink aan het vermenigvuldigen zijn, slaat het alarm. Code rood gaat in: het pompt extra bloed naar dat gebied. Hierdoor zwelt het tandvlees ongemerkt iets op en staat het onder spanning. Een lichte aanraking is voldoende om een kleine bloeding te veroorzaken.
Hoe kom je er achter?
Die lichte aanraking doet de assistent, mondhygiënist of tandarts met een klein meetlatje. Vrijwel iedereen heeft wel wat last van ontsteking, omdat het zo gauw optreedt. Pas als het boven een bepaald percentage is, moet je je ongerust gaan maken. Bij elke controle moet je tandvlees bekeken worden met dit meetlatje en volgt er een tandvleescijfer. Als het goed is, krijg je hier uitleg over. Zo niet, vraag er dan actief naar. Sommige mensen merken zelf dat het ontstoken is, omdat het bloedt tijdens het poetsen. Als je tandvlees ontstoken is, moet het behandeld worden. Een heel groot deel van de behandeling, kan je zelf doen. Sterker nog, als je jouw deel niet uitvoert, zal het ontstoken blijven en gaat het proces verder. Uiteindelijk kan dit het verlies van je gebit betekenen.
Het beste middel tegen tandvleesontsteking
Bij de assistent, mondhygienist of tandarts wordt bekeken wat jij het beste tussen je tanden kunt gebruiken. Iedereen heeft namelijk een andere ruimte tussen zijn tanden of kiezen. Erg veel mensen denken dat hun ruimte ontzettend krap is en gebruiken daarom de verkeerde spullen. Jammer, want deze mensen zijn dan heel erg druk geweest, maar heeft het nauwelijks resultaat gehad. Het dikste wat er tussen past, is het beste. Tegenwoordig zijn er ontzettend veel verschillende ragers op de markt. Dit zijn kleine borsteltjes met echte haartjes erop. Dit is het beste wat je kunt gebruiken. Ragers komen iets onder je tandvlees, vult de hollingen van je kiezen mooi op en wetenschappelijk is aangetoond dat deze borsteltjes het beste tandvleesontsteking verminderen.
Moet iedereen dan aan de ragers? Nee, dat hoeft niet. Enkel bij ernstige ontstekingen is het een must. Houten tandenstokers nemen namelijk een mooie tweede plaats in en kunnen prima gebruikt worden bij een oppervlakkige ontsteking.
Let op: dit zijn geen cocktailprikkers!
Flossen met flossdraad kan als de ruimtes echt heel erg nauw zijn. De techniek van flossen is wel moeilijk uitvoerbaar, dus zorg dat je hierover een goede uitleg ontvangt. Voor alle interdentale hulpmiddelen geldt, hoe beter jouw techniek, hoe beter het resultaat. Daarom krijg je hier in de praktijk begeleiding bij. Het valt vaak niet in een keer te leren.
Alternatieven
Sinds enkele jaren zijn er ook rubberen of silicone interdentale reinigers. Hierover is nog weinig onderzoek gedaan. De onderzoeken spreken elkaar tegen qua effectiviteit. Veel mensen vinden ze prettig voelen, maar helpt het toch regelmatig onvoldoende. Sommige mensen hebben hier wel voldoende aan. Belangrijk is, dat als je deze middelen gebruikt, ze goed doorduwt. Dus eigenlijk tot het niet meer prettig aanvoelt. Deze neiging hebben mensen vaak niet en verklaart wellicht waarom de effectiviteit soms niet voldoende is.
Er bestaan ook monddouches. Bij een type komt er met flinke luchtdruk enkel druppeltjes water vrij. Dit zou voedselresten eruit schieten. Dat geloof ik wel, maar ik geloof niet dat het echt tandvleesontsteking kan oplossen. Het is wel beter dan niks…voor mensen die een rager, stoker of floss niet kunnen hanteren kan het een uitkomst zijn. Uit echte monddouches, ook wel waterflosser genoemd, komt een flinke straal water. Deze kan gebruikt worden om niet enkel interdentaal te reinigen, maar ook op de vlakken waar je met de borstel bij kunt. Het kan ook stukken bereiken waar je verder echt niet anders bij kunt komen. Bijvoorbeeld bij een verstandskies. Het is iets wat niet zo heel vaak in de praktijk wordt aanbevolen, maar waarvan de wetenschappelijke basis wel behoorlijk is. Dat er beschadigingen zouden kunnen optreden, is ondertussen achterhaald. Het grote nadeel is dat het flink spettert en dat je met je hoofd in de wasbak moet hangen. Er bestaan wel waterflossers die je onder de douche kunt gebruiken. Dan word je toch al nat…
We kunnen nog niet zeggen of een waterdouche daadwerkelijk ragers kunnen vervangen. Het is in elk geval een welkome aanvulling. In plaats van lauw (!) water, kan men er ook een spoelmiddel in doen.
Voor je begint…5 TIPS
Voor je begint met tussen je tanden schoon te maken, enkele tips:
1) Zorg ervoor dat je weet in hoeverre je tandvlees ontstoken is
2) Onderga een gebitsreiniging zodat je niet tegen je tandsteen op schuurt of het afbreekt en het ergens terecht komt waardoor je pijn krijgt
3) Vraag aan een professional wat het beste middel voor jou is
4) Vraag om het eens voor te doen
5) Schaf direct het middel aan zodat je het niet vergeet en zorg voor voldoende voorraad
Ben je al lekker op gang?
Bezoek na een poos de professional opnieuw om te meten wat het resultaat is. Laat eventueel het middel bijstellen; als je tandvlees gezond wordt, verdwijnt de zwelling, waardoor er iets anders tussen moet.